Huizen met zwart kruis oude gevels zijn onbewoonbaar verklaard……

Huizen met zwart kruis oude gevels zijn onbewoonbaar verklaard……

Door: Leonoor Pattinasarany

Reisverslag over de gevolgen van de aardbeving

Waai is een dorp op het Molukse eiland Ambon. Het is een groot en langgerekt dorp. Tijdens de ‘kerusuhan’, de gewelddadige onlusten tussen moslims en christenen op de Molukken, werd Waai volledig verwoest en moesten de inwoners vluchten. Lange tijd leefden zij als vluchtelingen in naburige christen dorpen. Langzaam aan werd het dorp weer opgebouwd. Bijna 20 jaar na de kerusuhan is de bouw van de grote kerk pas klaar en krijgt het de naam Damai, Vrede. Op 23 december 2018 werd het officieel in gebruik genomen. Nog geen jaar later na de inwijding van de nieuwe kerk wordt Waai wederom geteisterd door rampspoed. De aardbevingen dit jaar op de Molukken heeft op het eiland Ambon vooral Waai flink getroffen zoals ook de omringende dorpen Liang, Tulehu en Morela.

Met mijn reisgezelschap uit Nederland bezochten wij Waai. Junus Ririmasse was nog nooit op de Molukken geweest en ging naar Waai op bezoek bij zijn familie van moeders kant, de familie Hiariej. We hebben een busje ‘angkutan’ gehuurd om er te komen. De chauffeur vertelt ons dat er nauwelijks mensen in het dorp wonen omdat ze gevlucht zijn uit angst voor de aardbevingen en mogelijk gevaar van een tsunami. Vooral de sterke beving op 26 september 2019 heeft veel huizen vernield. Daarbij zijn twee mensen omgekomen die onder het puin bedolven werden. Bij aankomst zien we dat sommige delen van het dorp op een spookstad lijkt. Geen mens te bekennen, alleen verwoeste huizen. Ook de nieuwe kerk Damai is flink beschadigd en wordt niet gebruikt. De overheid heeft de huizen geïnspecteerd en de schade vastgesteld. De huizen met een zwart kruis op de gevels zijn onbewoonbaar verklaard.

In Nederland zijn we op de hoogte van de aardbevingen op de Molukken. Toch is het een schok om de ruïnes te zien in Waai. We gingen in de hoger gelegen gebieden op zoek naar de familie Hiariej. Het was ongelooflijk om de vele tenten te zien waar de mensen wonen. Voor Junus was het pijnlijk om daar op zoek te gaan naar zijn familie. Uiteindelijk vonden we zijn neef Onco Hiariej. Het was een emotionele ontmoeting, daar in de bergen tussen de tenten. Vervolgens gingen we op bezoek bij andere familieleden van Junus. Zij wonen verspreid in andere kompleks pengungsian, vluchtelingenkampen.

Volgens bung Onco zijn er meer dan 3000 bevingen in Waai geregistreerd. Hij vertelt dat hij met zijn gezin al vanaf september na de zware beving in de tent in deze kompleks pengungsian wonen. Zijn gezin en de andere gezinnen hebben toestemming gekregen om hun tent op te zetten op de dusun, landbouwgrond, van de familie Bakarbessy. Op de dusun wordt voornamelijk ananas verbouwd en dat is te zien. De tenten staan tussen de ananas planten in. Op het terrein zijn toiletten gebouwd. Acht gezinnen delen een toilet. Water wordt gebracht met een watertank auto. Drinkwater halen ze uit de bron in het dorp. Het is te ver om te lopen dus gaan ze met de angkutan met grote jerrycans drinkwater halen.

Bung Onco leidt ons rond in de kompleks pengusian. De basisschool, de kerk, de pondoks, winkeltjes, de geredja darurat, plek waar kerkdiensten worden gehouden, allemaal gehuisvest in tenten. De langgerekte tentenkamp is verdeeld in wijken, kompleks. In totaal zijn er 13 kompleks pengungsian. De kompleks waar bung Onco zijn tent heeft staan hebben de bewoners spottend Bekasi (Bekas kandang Sapi) genoemd. Bung Onco moest erbij lachen toen hij dit vertelde.

Verder informeerde hij ons over de hulp die zij krijgen van hulporganisaties zoals de Duitse Wohanavisie, die materiaal geeft om schooltenten en toiletten te bouwen. Ook betaalt deze organisatie de transportkosten van de kinderen die verder weg naar school moeten. Van de overheid krijgen zij hoofdzakelijk hulpgoederen. Van organisaties zoals de Ikatan Anak Anak Waai, kinderen van Waai zowel in Indonesië als in Nederland, krijgen ze voornamelijk financiële steun. Veel waardering had bung Onco voor een familie uit Nederland met roots in Waai, die vrijwel meteen na de verwoestende aardbeving geld gaf om toiletten in de vluchtelingenkampen te laten bouwen. Er staat in de kompleks Bekasi een ‘Posko’, gerund door jonge mensen uit Waai, waar de hulp gecoördineerd wordt.

De mensen in de vluchtelingenkampen hebben zo goed en zo kwaad als het gaat hun leven opgepakt. De inwoners van Waai zijn bijzonder veerkrachtig!

Ondertussen bereiden zij zich voor op kerst, een belangrijke viering voor de christenen op de Molukken. De bapa radja van Waai, heeft opgeroepen om tijdens de advent gezamenlijk de zondagsdiensten te houden in het dorp, en niet in de geredja darurat in de verschillende vluchtelingenkampen. Nu komen de mensen van alle kompleks pengungsian op zondag weer bij elkaar voor de kerkdienst in de Geredja Sementara, een gebouw tegenover de nieuwe kerk Damai.

Het zal dit jaar een sober kerst worden, zegt bung Onco. Waarschijnlijk geen kerstboom of kerstversiering want daar is geen geld voor. Andere zaken hebben prioriteit zoals de scholen voorzien van een dak van atap atap, van gedroogde palmbladeren, omdat het veiliger en koeler is voor de leerlingen. In een hoger gelegen stuk grond aan de weg is een scholencomplex waar in de blauwe tent een basisschool en in de witte tent de SMP, een middelbare school, is gehuisvest. Op deze basisschool wordt de laatste schooldag voor de vakantie afgesloten met de kerstviering. Aan de achterkant van de tent zijn ter versiering alleen wat slingers en ballonnen opgehangen en in de tent vertelt de juf over de geboorte van Tuhan Yesus, de Here Jezus. Inderdaad, een erg sobere viering net zoals de geboorte van Christus.

Ambon, december 2019