KOM4P, stand van zaken, gemeentebezoeken en hoe verder.
In vervolg op besluit nr. 45.05 van de Rapat Synode te Capelle aan den IJssel, heeft de Komisi Pembinaan Pelaksanaan Penggadjian Pendeta (Kom4P) een nieuw systeem van afdrachten Persembahan Tetap (PT) ontwikkeld en op 17 maart 2010 aan het Synodebestuur ter advies aangeboden, met het verzoek deze na goedkeuring te implementeren.
Het Synodebestuur heeft het advies beoordeeld en besloten het systeem integraal in te voeren.
Het verschil bestaat in het verplichte en tijdige afdrachtkarakter van de PT. Het “oude” systeem van afdrachten PT was gebaseerd op het doorsturen door de GIM-gemeenten van de werkelijk ontvangen PT door de penningmeester van de kerkenraad (“afdragen wat ontvangen wordt”). De PT afdrachten schieten echter tekort om de tijdige en volledige uitbetaling van de predikantstraktementen te waarborgen.
Het nieuwe systeem is gebaseerd op “afdragen wat de penningmeester van de Synode nodig heeft” om de traktementen tijdig en volledig te kunnen uitbetalen.
Dit betekent dat elke gemeente nu een bedrag als een verplicht voorschot PT toebedeeld heeft gekregen op basis van de werkelijk ontvangen PT over 2008 en 2009 en het daaruit afgeleide geschatte aantal lidmaten. Bij deze berekening is de Kom4P uitgegaan van een inningsrealisatie van 60%, doorgerekend naar een basis van 70%.
Indien daarbij alle gemeenten, ieder afzonderlijk voor de 10e van elke maand, hun verplichte voorschot PT afdragen dan is tevens de tijdige uitbetaling van de predikantstraktementen gewaarborgd.
Dit nieuwe systeem is op 15 april 2010 tijdens een RaKer bijeenkomst aan het predikantenkorps uitgelegd. In mei 2010 zijn de gemeenten middels een brief op de hoogte gebracht van de systeemwijziging van afdrachten PT.
Op de systeemwijziging van afdrachten PT zijn vanuit de gemeenten diverse reacties gekomen. Uit deze reacties valt duidelijk op te maken dat de gemeenten moeite hebben om de systeemwijziging uit te voeren, omdat zij nog steeds vastzitten aan het oude systeem, “afdragen wat ontvangen wordt”, in plaats van het nieuwe systeem toe te passen namelijk, “af te dragen wat de penningmeester van de Synode nodig heeft om de traktementen te betalen”.
Ook valt uit de reacties duidelijk op te maken dat diverse gemeenten, alhoewel zij akkoord gaan met het aan hen toebedeelde deel in de vorm van een verplicht voorschot PT, niet in staat zijn om de opgelegde afdrachten te betalen. Ook hierbij kan gesteld worden dat de denkwijze van de gemeenten nog steeds niet gelijk gericht is met de uitgangspunten van de Kom4P.
In opdracht van het Synodebestuur heeft de Kom4P het nieuwe systeem van afdrachten op classicaal niveau, tijdens een classisvergadering, uitgelegd. In de praktijk blijkt echter dat informatie vaak bij de kerkenraad blijft hangen en niet doorsijpelt naar de gemeenteleden. Daarom is besloten dat de Kom4P het nieuwe systeem van afdrachten tijdens een Rapat Djemaat toelicht aan zowel de kerkenraad als de gemeenteleden.
In het najaar van 2010 is een start gemaakt met de Gemeentebezoeken. Hiertoe is binnen de Kom4P een verdeling gemaakt:
Classis Timur en Selatan: dhr. A.J. Berhitu, dhr. C.M.E. Lawalata, dhr. N. Matulessy en mw. V.F.J. Maspaitella.
Classis Barat en Utara: dhr. B.G. Kakisina, mw. B. Residay en mw. T. Solisa.
In Classis Timur is in overleg met het classisbestuur gekozen voor een regionale aanpak, daar zijn tot nu toe 2 clusterbijeenkomsten geweest. In Classis Selatan moet nog worden gestart met de Gemeentebezoeken.
In Classis Barat is gestart met een regionale bijeenkomst met de kerkenraden van regio Noord Holland Noord. Tijdens deze bijeenkomst is de noodzaak uitgesproken om elke gemeente afzonderlijk te bezoeken. Deze Gemeentebezoeken hebben inmiddels plaatsgevonden. In Classis Barat heeft de Kom4P tot nu toe 8 Gemeentebezoeken afgelegd, in Classis Utara zijn 5 gemeenten bezocht. De Gemeentebezoeken door de Kom4P worden goed ontvangen. Het verstrekken van primaire informatie door Kom4P en daaropvolgende gedachtenwisseling zijn van grote waarde gebleken. Alle vragen mogen worden gesteld en alle vragen worden beantwoord, maar daarna mag er geen reden meer zijn om geen PT te betalen c.q. af te dragen. De gemeenteleden zijn aan het einde van de bijeenkomst vaak positief gestemd met de gegeven informatie.
Tijdens de bezoeken van de Kom4P aan de gemeenten is een veelgehoord verwijt dat de GIM in het verleden veel geld heeft weggemaakt, wat reden is voor niet, of niet volledig betalende leden. Het geld dat is weggeraakt was geld van de KVR, waarvan de GIM lid is met één stem van de zes stemmen. De GIM heeft geen procuratie over de bankrekeningen van de KVR en kan dus niet beschikken over het geld van de KVR en dus ook niet kwijt maken.
De GIM is van oudsher een kerk van omkijken naar elkaar, dus solidariteit van alle 64 GIM kerkgemeenten. De KVR perikelen zouden niet meegenomen moeten worden in de afweging t.a.v. het wel of niet betalen van de PT.
Ondanks alle inspanningen van de Kom4P moeten we helaas constateren dat de 1ste doelstelling voor de korte termijn, namelijk een verhoging van de afdrachten op de korte termijn, niet is gehaald en de predikanten hun traktement nu ruim een jaar later nog steeds 2 tot 3 weken te laat ontvangen. De realisatie van de afdracht PT staat nu op 57% van het geschatte aantal lidmaten van de GIM en dat is nog steeds onvoldoende om de traktementen tijdig en volledig te kunnen betalen.
In 2012 worden de voorschotten percentages weer verhoogd.
De vraag is hoe nu verder?
De Kom4P gaat desondanks door met de gemeentebezoeken, maar zal zich ook moeten beraden of zij de juiste weg bewandelt. De verantwoordelijkheid ligt bij de Gemeenten en de kerkenraad. De nieuwe systematiek voor de PT afdracht was in eerste instantie bedoeld om een tijdige traktementsbetaling aan de predikanten te waarborgen; dit zou voor predikant/kerkenraad ook een (nieuwe) aansporing moeten zijn om niet/niet volledig betalende leden er toe te bewegen om aan hun betalingsverplichting te voldoen. Sanctiebeleid is al een aantal jaren geleden ontwikkeld, maar de uitvoering loopt achter.
Wanneer alle Gemeenten zich houden aan hun verplichting en tijdig afdragen, dan kunnen de traktementen van de predikanten in ieder geval op tijd en volledig betaald worden.
Secretaris mw. B. Residay-van Schaik
